Geometria ram rowerowych – bo rozmiar ma znaczenie

Geometria ram rowerowych jest tematem wielu branżowych dyskusji. Zawarte w tym artykule zawarte są informacje, które pozwolą Ci zrozumieć istotę parametrów ramy rowerowej. Ważne jest to, żeby pamiętać o tym, że geometria ramy roweru jest inna dla każdego rozmiaru i dla każdego rodzaju roweru.

Geometria ramy rowerów szosowych

Pod względem geometrii rowery szosowe bardzo różnią się od MTB. To  w rowerach górskich cyferki oznaczające parametry ramy mają szczególne znaczenie, podczas gdy w rowerach szosowych parametry są już mocno wyśrubowane i większy nacisk kładzie się na biomechanikę.

Rowery szosowe mają bardziej strome kąty główki i krótsze rozstawy osi, co czyni je trudniejszymi w prowadzeniu, niż crossowe, turystyczne i MTB. 

Geometria ramy rowerów MTB

W przeciwieństwie do tych rowerów, które lepiej odnajdują się na szosie, rowery górskie oprócz bardziej płaskiej główki ramy i dłuższego rozstawu osi, mają także dłuższą górną ramę i reach. Skręcanie nimi jest bardziej toporne, ale za to są bardzo stabilne, co w trudnym terenie ma niebagatelne znaczenie.

Sterowanie rowerem

W sterowaniu rowerem najistotniejszą rolę odgrywają takie parametry jak:

• Kąt główki ramy
• Offset
• Trail widelca

Kąt główki ramy

Kąt główki ramy to kąt, pod którym główka sterowa znajduje się w stosunku do podłoża. Rower z bardziej stromym kątem główki szybciej reaguje na skręt, a sterowanie nim wymaga mniej wysiłku. Rower z mniejszym kątem główki wolniej wchodzi w skręt, a sterowanie nim wymaga więcej wysiłku.

Rowery trekkingowe używają bardziej płaskich kątów główki w porównaniu z ich krewnymi szosowymi. Ponieważ ładunki bikepackingowe często są z przodu, a mniejsza czułość kierownicy pomaga w utrzymaniu stabilności, gdy rower porusza się z prędkością umiarkowaną lub wysoką.

Porównanie kąta główki ramy dla różnych rowerów :

Rodzaj roweru	minimalny kąt główki ramy	maksymalny kąt główki ramy
Rowery góskie enduro/DH	63	65
Rowery góskie trail/xc	66	69
Rowery trekkingowe/crossowe	70	72
Rowery przełajowe	72	73
Rowery szosowe	73	74

Offset widelca

Kąt natarcia widelca to odchylenie osi przedniej piasty od linii, która jest przedłużeniem główki ramy.

Zwiększenie offsetu widelca przyspiesza skręcanie roweru. Zmniejszenie tej wartości spowalnia skręcanie roweru. Mniejsza wartość wyprzedzenia widelca jest charakterystyczna dla rowerów górskich, większa dla szosowych. 

W ostatnich latach w rowerach MTB te wartości są małe, po to żeby kąt główki również mógł być dość płaski.

Trail (przesunięcie widelca)

Odległość między punktem, w którym wystająca linia osi rury sterowej styka się z podłożem, a punktem, w którym koło styka się z podłożem. Większy trail jest bardziej stabilny przy prędkości. Im bardziej płaski kąt główki tym większy parametr trail.

Długość tylnego trójkąta(chainstay)

Jest to odległość osi tylnego koła do środka suportu. Długi tylny trójkąt zapewnia większą stabilność i lepsze rozłożenie masy, co ma szczególne znaczenie w rowerach trekkingowych. Dla trekkingów jest to także ważne, bo powoduje, że nie uderzasz pedałami o sakwy. Krótki chainstay powoduje, że rower łatwiej jest oderwać od ziemi, ot choćby w przypadku jazdy na 1 kole.

Rozstaw osi

Odległość pomiędzy osiami kół. Determinuje długość roweru. Dłuższy rozstaw osi zapewnia bardziej stabilną i komfortową jazdę. Najkrótsze rowery służą do jazdy po szosie, najdłuższe natomiast są górskie enduro.

Obniżenie suportu. 

Ten parametr określa o ile niżej od linii łączącej osie kół znajduje się suport. Praktycznie w każdym rowerze suport jest poniżej tej linii. 

Obniżenie suportu określa, jak wysoko korby znajdują się nad ziemią podczas pedałowania. Większa wartość powoduje obniżenie środka ciężkości, co poprawia wchodzenie w zakręty. Z drugiej zaś strony przy nisko osadzonych pedałach, można łatwo uderzyć pedałami o podłoże.

Wysokość suportu

Odległość suportu od ziemi. Mówi to co parametr powyżej.

Kąt rury podsiodłowej

Bardziej stromy sprawia, że siedzisz bliżej kierownicy, a bardziej płaski sprawia, że ciało jest bardziej rozciągnięte. Bardzo strome kąty rury podsiodłowej posiadają rowery MTB. Stromy kąt siodełka i przesunięta do przodu ułatwia panowanie nad rowerem i umożliwia pedałowanie na naprawdę stromych podjazdach. Jednak zbyt radykalna wartość może prowadzić do kontuzji kolan.

Stack

Odległość w pionie od środka suportu do środka górnej części główki ramy, przez którą przechodzi wirtualna oś kierownicy. Niska wartość stack sprawia, że pozycja na rowerze jest bardziej aerodynamiczna i wyścigowa. 

Reach

Odległość w poziomie od środka suportu do środka górnej części główki ramy, przez którą przechodzi wirtualna oś kierownicy. Bardzo przydatne do pomiaru długości roweru szczególnie MTB. Określa rozmiar roweru w pozycji stojącej. W kolarstwie górskim reach wydłuża się, ponieważ mostki stają się krótsze, a kierownice szersze, co zapewnia bardziej stabilną pozycję na zjazdach przy dużej prędkości.

Efektywna długość górnej rury (ETT)

Efektywna długość rury górnej to najprostszy sposób określenia rozmiaru roweru. Odpowiednik parametru reach dla pozycji siedzącej.

Długość rury podsiodłowej

Ta miara nie jest zbyt ważna dla większości ludzi, z wyjątkiem tych, którzy potrzebują dodatkowego prześwitu. Tendencja jest do obniżania tej wartości.

Długość główki ramy

Mało znaczący param. Długie główki ramy są powszechne w rowerach turystycznych.

Pozostałe wymiary w rowerze

Oprócz ramy spore znaczenie mają rozmiary pozostałych składowych rowerów. Nie bez znaczenia dla jazdy są takie elementy jak szerokość kierownicy czy wielkość kół.

Szerokość kierownicy

Jak łatwo jest zauważyć kierownica MTB znacząco różni się od szosowej. Szosowa jest krótka po to żeby koło natychmiast zareagowało na ruch kierującego. Kierownica w kształcie baranka posiada także wiele chwytów dzięki czemu kolaż może przyjąć niską pozycję aerodynamiczną. Kierownica MTB jest prosta i szeroka. Jej rozmiar 

Wielkość kół

W tych rowerach które doskonale odnajdują się na szosie zakładane są koła 28 calowe. Stosowane są min. w rowerach

• szosowych
• gravelowych
• crossowych
• trekkingowych

W przypadku MTB obecnie dominującym rozmiarem jest 29, co tak naprawdę jest obręczą 28 calową i większą oponą. W kolarstwie górskim można także doszukać się kół w rozmiarach 26 i 27,5 cala. O różnicach pisałem już wcześniej.

Długość mostka

Bardzo duże znaczenie w ułożeniu ciała na rowerze ma także zastosowanie odpowiedniej długości mostka. W nowoczesnych rowerach MTB reach jest dłuższy, a mostek krótszy co sprawia, że przy zachowaniu pozycji ciężar przesuwa się na tył roweru. Na drugim krańcu znajdują się rowery szosowe z długimi mostkami, na których kolarze przyjmują niskie aerodynamiczne pozycje.

Jak widzisz projektanci rowerów mają szereg dylematów podczas projektowania ram rowerowych. Mam nadzieję, że udało mi się choćby w małym stopniu uzmysłowić Ci jaki wpływ na jazdę mają parametry ramy.