Części roweru – ilustrowany przewodnik

Niezależnie od tego, czy jesteś kolarzem zawodowym, czy rekreacyjnym rowerzystą górskim lub też szosowcem, zrozumienie działania komponentów, z których zbudowany jest Twój rower, pomoże poprawić jego osiągi i pozwoli Ci lepiej dbać o rower. Przyjrzyjmy się bliżej zadaniom i nazwom części roweru.

Jeśli planujesz dłuższe wycieczki lub też bardziej zaangażować się w ten sport to prędzej czy później będziesz musiał zobaczyć co w trawie piszczy.

Aby pomóc Ci lepiej zrozumieć komponenty składające się na Twój rower i sposób ich działania, przygotowaliśmy ten kompletny przewodnik po układach budowy Twojego roweru.

Od siodełka po pedały, od stóp do głów, ten przewodnik zapewni dokładny przegląd wszystkich ruchomych i stacjonarnych części Twojego roweru.

Artykuł przedstawiający budowę roweru może być szczególnie przydatny dla uczniów klas 4 przygotowujących się do zdawania egzaminu na kartę rowerową.

Siodełko

Siodełko jest jednym z najważniejszych elementów każdego roweru. Podczas jazdy na rowerze masz pięć różnych punktów kontaktu – siodełko, pedały i kierownicę. Każdy z tych punktów styku umożliwia rozłożenie ciężaru na rowerze tak, aby efekt był optymalny.

Wygodne siodełko jest kluczowe w jeździe na rowerze.

Ale siodła oferują więcej niż tylko wygodę, mogą wpływać na wydajność.

Jeśli ścigasz się na rowerze szosowym lub próbujesz jeździć na długich dystansach w szybkim tempie, prawdopodobnie wolisz cieńsze, bardziej wydajne siodełko rowerowe.

Jeśli jesteś bardziej jeźdźcem rekreacyjnym, szersze, bardziej miękkie siedzenie będzie wystarczające.

Gąbka w siodełku pomaga zapobiegać tworzeniu się nacisku na kości miednicy, co może powodować dyskomfort zarówno podczas jazdy, jak i po niej. Jest to szczególnie korzystne, jeśli jedziesz na rowerze crossowym lub górskim, gdzie będziesz jeździł w bardziej wyprostowanej pozycji.

Jednak w przypadku rowerzystów szosowych długodystansowych cieńsze siodełka mogą działać dobrze, ponieważ ciało jest ustawione bardziej w dół i do przodu, co lepiej rozkłada ciężar na kierownicę i pedały, a nie na siedzenie.

Siodełka mogą być również zaprojektowane inaczej dla mężczyzn i kobiet, ponieważ punkty nacisku miednicy mogą się różnić dla każdego z nich.

Opcje amortyzacji mogą być różne – od żelu po piankę lub w ogóle. Ważne jest, aby wyposażyć się w wygodne dla siebie siedzenie.

Sztyca siodełka

Jest to rurka łącząca siodełko z ramą roweru. W zależności od tego czy zależy Ci na wadze to może być wykonana z:

• stali
• aluminium
• karbonu

W przypadku różnych aktywności rowerowych może być także amortyzowana lub dla rowerów trail i enduro automatycznie chowana.

Rama rowerowa

Rama roweru jest głównym elementem Twojego roweru.

Konstrukcja ramy różni się w zależności od tego, czy jeździsz na rowerze szosowym, górskim, crossowym, a nawet elektrycznym.

Ramy rowerowe są dostępne w różnych rozmiarach. Ważne jest, aby uzyskać profesjonalne dopasowanie, aby określić najbardziej odpowiedni rozmiar ramy dla Twojego ciała. Pomoże to zapewnić komfortową jazdę.

Jednym z głównych wyróżników ram rowerowych są użyte materiały. Rowery mogą być wykonane ze stali, aluminium, tytanu i węgla. Wybór materiału będzie zależał od Twoich oczekiwań w zakresie wydajności i trwałości.

Poważny rowerzysta szosowy prawdopodobnie wybierze ramę całkowicie karbonową ze względu na jej lekkość. Ramy karbonowe są jednak miękkie i łatwo ulegają uszkodzeniu.

Z kolei rowerzystom rekreacyjnym wystarczy aluminiowa rama. Jest to standard w obecnych czasach. Oferuje kompromis pomiędzy ceną a wagą.

Wciąż można znaleźć rowery wykonane ze stali. Jest trwały i przystępny cenowo, ale także ciężki, przez co nie jest zwykle pożądany dla większość jeźdźców.

Widelec

Nazwa tej części roweru nie jest przypadkowa, ten element roweru luźno przypomina widły, ale jego funkcja znacznie różni się od jego imiennika.

Widelec roweru wystaje z główki ramy i otacza obie strony przedniego koła roweru, umożliwiając przymocowanie koła do ramy.

Przymocowany do przedniego koła widelec pomaga kierować rowerem i zapewnia większą kontrolę.

Chociaż widelce służą do mocowania koła i wspomagania kierowania, mogą również pomóc w pochłanianiu części wstrząsów na drodze lub szlaku podczas jazdy.

Zwłaszcza w rowerach górskich widelec zawiera amortyzatory.

Widelce mogą być wykonane z różnych materiałów, w tym z aluminium i węgla. W rowerze szosowym najczęściej występuje widelec z włókna węglowego. Pomaga to nieco zmniejszyć wagę roweru.

Jeśli szukasz sposobu na odciążenie swojego roweru lub uzyskanie lepszych właściwości tłumiących w terenie, możesz wymienić widelec na lepszy, zamiast kupować zupełnie nowy rower.

Kierownica

Podobnie jak w przypadku siodełka roweru, kierownica jest punktem styku roweru, który pomaga przenieść nacisk z ciała na rower.

Kierownica to rurka, która jest wygięta mniej lub bardziej. Chwytana jest po obu końcach, co pomaga lepiej rozłożyć ciężar, zmniejszyć nacisk i zapewnić lepszą kontrolę nad rowerem.

Konstrukcja kierownicy różni się w zależności od stylu roweru, na którym jeździsz.

Rowery szosowe mają zakrzywioną konstrukcję, która przypomina odwróconą do góry nogami, „C” i może być czasami określana jako konstrukcja „głowa barana”.

Taka konstrukcja pozwala rowerzystom obniżyć się i uzyskać bardziej aerodynamiczną pozycję.

Rowery górskie i crossowe wykorzystują konstrukcję kierownicy, w której kierownice wychodzą na zewnątrz na bok roweru. Pozwala to kierowcy siedzieć w bardziej wyprostowanej pozycji w porównaniu z rowerem szosowym.

Mostek

Mniejszy element łączący kierownicę roweru z ramą i widelcem.

Mostki są ważne dla zapewnienia zarówno wsparcia, jak i kontroli roweru. Pomagają w prowadzeniu i kierowaniu rowerem, ale także pomagają zmniejszyć nacisk i wibracje przenoszone z opon i ramy na kierownicę.

Mostki mogą mieć różną długość rozmiar. Niektóre, szczególnie te w rowerach trekkingowych można regulować, w zależności preferencji dotyczących komfortu.

Osoby jeżdżące po górach mogą preferować krótszy mostek, który pozwala im lepiej kontrolować kierowanie rowerem, podczas gdy rowerzyści szosowi wolą, aby mostek był dłuższy, osadzony jak najgłębiej w sterze, aby zapewnić im niższą, bardziej aerodynamiczną pozycję, zoptymalizowaną pod kątem prędkości i wytrzymałość.

Klamka hamulca

Dźwignie hamulcowe umieszczone z przodu kierownicy to jeden z najważniejszych elementów roweru, z którym warto się zapoznać.

Bez względu na rodzaj hamulca lub dźwigni, z której korzysta Twój rower, ważne jest, aby zrozumieć prawidłowe użycie dźwigni, aby móc bezpiecznie sterować i zatrzymywać rower.

Dźwignie hamulców są dostępne w kilku różnych konstrukcjach, w zależności od typu posiadanego roweru i rodzaju zastosowanego hamulca.

Rowery szosowe mają tendencję do używania hamulców cantilever lub szczękowych, w wyniku czego używają standardowej dźwigni pociągowej.

Rowery górskie wykorzystują hamulce tarczowe lub v-hamulce i używają długich dźwigni pociągowych.

Rower BMX może mieć dźwignię typu dual-pull.

Te klasyfikacje mają mniej wspólnego z długością samej dźwigni, ale bardziej z ich zdolnością do ciągnięcia linki hamulca, gdy dźwignia hamulca jest używana do hamowania.

Manetka przerzutki

Kolejnym małym, ale krytycznym elementem anatomii Twojego roweru jest dźwignia zmiany biegów. Ta dźwignia lub mechanizm pozwala zmieniać biegi roweru, cięższe lub lżejsze, wyższe lub niższe, podczas jazdy.

Konstrukcja dźwigni zmiany biegów w rowerach różni się w zależności od stylu roweru i wieku roweru.

Kiedy jako dziecko po raz pierwszy zacząłem jeździć na rowerze szosowym, manetki znajdowały się na mostku roweru. Uważam, że ten projekt jest dość kłopotliwy, ponieważ miałem trudności z utrzymaniem kontroli nad rowerem, gdy zdjąłem rękę z kierownicy, aby zmienić bieg.

W rowerze szosowym stosowane są najczęściej klamkomanetki, co oznacza że jedną dźwignią obsługuje się zarówno hamowanie jak i zmianę biegów.

Chociaż ten projekt jest popularny w rowerach szosowych, inne style zawierają różne projekty dźwigni zmiany biegów.

Rowery górskie mają tendencję do używania manetek kciukowych lub manetek „spustowych”, co pozwala bezpiecznie trzymać ręce na kierownicy, podczas zmiany przełożeń kciukiem za pomocą dźwigni zmiany biegów znajdującej się w pobliżu dźwigni hamulca.

Te manetki mogą znajdować się na górze, chociaż nowsze projekty umieściły je pod kierownicą.

Rowery crossowe jak i dziecięce mogą wykorzystywać tak zwaną konstrukcję zmiany biegów z uchwytem obrotowym. Znajduje się na kierownicy w pobliżu uchwytu i pozwala chwycić gałkę lub pierścień zmiany biegów i użyć ruchu obrotowego, aby przesunąć go w górę lub w dół.

Niektóre rowery górskie mogą również wykorzystywać skręcaną konstrukcję.

Niezależnie od tego, jaki projekt zmiany przełożeń zawiera Twój rower, ważne jest, aby dokładnie zrozumieć, jak prawidłowo zmieniać przełożenia, aby bezpiecznie i wydajnie jeździć na rowerze.

Gripy

Uchwyt rowerowy koncentruje się na konstrukcji kierownicy, aby zapewnić wygodne i kontrolowane wrażenia z jazdy na rowerze.

W przypadku rowerów typu górskiego i crossowego kierownica prawdopodobnie będzie wyposażona w gripy.

Te chwyty zasadniczo mają niewielkie wzory bieżnika, podobne do tych, które można znaleźć na oponie lub bucie, co pomaga zapewnić większą kontrolę spoconej, śliskiej dłoni podczas jazdy.

Istnieje nawet możliwość zakupu osobnego uchwytu i przymocowania go do kierownicy. Jeśli znajdziesz uchwyt, który będzie bardziej odpowiadał Twojej wygodzie i potrzebom.

Są zrobione z różnych materiałów takich jak:

• guma
• korek
• pianka

Te uchwyty mogą również okazać się pomocne nie tylko w zapewnieniu kontroli, ale także w zmniejszeniu nacisku na rękę i nadgarstek podczas jazdy.

Rowery szosowe używają taśmy na kierownicę tzw. owijki.

Taśmę można kupić osobno i owinąć wokół kierownicy. Taśma może różnić się kolorem, grubością i wypełnieniem.

Stery

Jeśli zastanawiasz się, co daje Twojemu rowerowi możliwość skręcania na boki, to właśnie stery. Ten mały element ma kluczowe znaczenie dla osiągów Twojego roweru. Bez tego nigdzie nie zajedziesz.

Konstrukcja sterów wykorzystuje dwie małe miseczki, które mają wewnątrz łożyska, które osadzają się na każdym końcu główki ramy (omówione poniżej). Pomaga to nadać Twojemu rowerowi funkcję obracania.

Koła roweru

Koło sprawia, że ​​Twój rower się porusza. Ale dwa koła twojego roweru mogą być trochę bardziej złożone niż myślisz. W rzeczywistości istnieje kilka elementów składających się na koło – opona, felga, szprychy i piasta – które pomagają Ci jeździć dzień po dniu.

Zazwyczaj koła Twojego roweru są dostarczane w tak zwanym zestawie kołowym, co oznacza dwa sparowane koła, które są zaprojektowane specjalnie, aby pasowały do ​​wymiarów Twojego roweru.

Piasty

Środek koła, zwany piastą, czyli środkowa część koła rowerowego. Przymocowana jest szprychami do obręczy koła. To najbardziej złożony pod względem budowy element koła i w dużej mierze odpowiada za generowany opór co przekłada się na płynność i komfort jazdy. 

W rowerach trekkingowych przednia piasta może mieć wbudowaną prądnicę co pozwala na dostarczenie prądu do przedniej i tylnej lampki rowerowej.

Tylna piasta jest bardziej skomplikowana. Najczęściej wyposażona jest w tzw. wolnobieg co pozwala na kręcenie pedałami do tyłu bez ingerencji w napędzanie jednośladu. W przypadku rowerów miejskich w tylnej piaście można spotkać przerzutki od 3-8

Obręcz

Konstrukcję koła zapewnia obręcz, która jest okrągłym przedmiotem w kształcie obręczy, który podtrzymuje oponę. Felgi są zazwyczaj wykonane ze stopu aluminium, a w drogich profesjonalnych konstrukcjach z karbonu.

Szprychy

To elementy, które łączą obręcz z piastą. Szprychy są cienkie, a koło może mieć od 28 do 36 szprych. z jednej strony przewlekane są przez piastę z drugiej zaś wkręcane w nyple, które wsadzane są do obręczy. Dokręcenie w odpowiedni sposób poszczególnych szprych odpowiada za centrowanie koła.

Opona i dętka

Koło wykorzystuje gumową oponę, która jest pompowana najczęściej za pomocą dętki.

Konstrukcja koła i opony różni się w zależności od typu używanego roweru i celu, w jakim zamierzasz go używać.

Wyczynowe opony do rowerów szosowych są cienkie i zoptymalizowane pod kątem aerodynamiki. Ich opony mogą być zupełnie gładkie, bez bieżnika.

Opony do rowerów górskich są grube i szerokie, z różnymi stylami bieżnika. Te opony zostały zaprojektowane tak, aby wytrzymać znaczne uderzenia kamieni i korzeni, a jednocześnie zapewnić wystarczającą przyczepność podczas jazdy po ziemi, błocie lub żwirze. Mogą występować w formie bezdętkowej.

Rowery gravel i rowery crossowe mają własny projekt koła i opony.

Aby jazda był najbardziej komfortowa zobacz do tabeli jakie ciśnienie najlepiej napompować do Twojego koła.

Wentyl

Zawór jest częścią dętki roweru, lub też stanowi samoistny element w przypadku kół bezdętkowych. Ten długi wspornik pozwala zarówno napompować, jak i opróżnić oponę.

Trzonki zaworów mogą mieć różną długość, w zależności od rodzaju dętek i opon, które preferujesz.

Można wyróżnić standardy:

• samochodowy
• presta
• dunlop

Korba

„Korba” to termin używany w odniesieniu do całego układu napędowego w rowerze. Obejmuje to ramię korby, tarcze (koła zębate) i suport. Omówimy te komponenty bardziej szczegółowo poniżej.

Ramię korby to dźwignia lub wałek, który łączy Twój pedał z układem napędowym i umożliwia napędzanie roweru.

Rower będzie miał przednią i tylną tarczę. To są przerzutki Twojego roweru. Gdy zmieniasz biegi za pomocą dźwigni zmiany biegów, łańcuch Twojego roweru dostosuje się odpowiednio do nowego biegu – wyższego lub niższego, w zależności od ustawienia.

Zazwyczaj większość rowerów posiada z przodu potrójną tarczę, choć obecne trendy w mtb zawierają tylko jedną zębatkę z przodu.

Łańcuch

To kluczowy element, który przenosi największe ciężary w rowerze i powinien być najczęściej konserwowany.

Wykonany z ponad 100 ogniw ze stali stopowej, węglowej lub niklowanej, łańcuch pozwala na ruch roweru.

Bez mocnego, sprawnie działającego łańcucha Twój rower nie będzie dobrze jeździł. Łańcuchy mogą rdzewieć, a także zbierać brud, co może spowodować ich pęknięcie, zacięcie lub uszkodzenie reszty układu napędowego.

Dlatego ważne jest, aby regularnie czyścić łańcuch specjalnym smarem do łańcuchów rowerowych.

Łańcuchy są dostępne w różnych długościach i szerokościach, w zależności od rodzaju napędu.

Pedały

Pedały roweru to miejsce, w którym kładziesz stopy, aby pchać i ciągnąć, zmuszając rower do toczenia się do przodu. Istnieje wiele różnych konstrukcji pedałów, ale te są generalnie klasyfikowane jako pedały platformowe lub pedały zatrzaskowe.

Pedały platformowe pozwalają stopie swobodnie spoczywać na pedale. Zapewniają one elastyczność w usuwaniu stopy z pedału, kiedy tylko jest to potrzebne – co jest szczególnie cenne, jeśli musisz szybko, nieoczekiwanie zatrzymać się – jednak ograniczają ilość mocy, jaką możesz przenieść ze stopy na pedał.

Z pedałem platformowym ograniczysz się tylko do naciskania na pedał. W rezultacie będziesz w stanie osiągnąć tylko określoną prędkość.

Pedały platformowe są wygodne w użyciu dlatego są najczęściej spotykane w rowerach.

Jeśli szukasz większej wydajności – czy to prędkości, czy mocy wspinaczki – możesz rozważyć użycie pedału SPD.

Pedały spd łączą się ze specjalistycznymi butami rowerowymi, dostępnymi zarówno do jazdy na rowerze szosowym, jak i górskim, oraz zatrzaskiem, który zostanie przymocowany do dolnej części buta, co pozwoli Ci dosłownie wpiąć stopę w pedał.

Pedały SPD zapewniają pełny zakres ruchu podczas pedałowania, umożliwiając zarówno wciskanie, jak i podciąganie w pełnym okręgu. Jest to świetne rozwiązanie do zwiększania prędkości, a także do wspinaczki, niezależnie od tego, czy jesteś szosowcem, czy rowerzystą górskim.

Przerzutka tył/przód

Przednia przerzutka służy do zmiany przednich biegów. Pozwala na zmianę pozycji łańcucha z jednaj zębatki na inną. Obecnie wykorzystywana w najtańszych rowerach.

Podobnie jak przednia przerzutka, mechanizm tylnej pozwala na zmianę położenia łańcucha przesuwając go z jednej zębatki na inną.

Kaseta/Wolnobieg

Kaseta znajduje się z tyłu roweru i jest zespołem zębatek, po których porusza się łańcuch podczas zmiany biegów. Nakładana jest na bębenek wystający z piasty. Obecnie kosztem kół zębatych przedniej przerzutki, kasety rozrastają się, a ich zakres pracy jest coraz większy.

Tarcze / Klocki hamulcowe

Hamulce są kluczowym elementem każdego roweru.

Niezależnie od tego, czy chcesz zwolnić, czy całkowicie się zatrzymać, ważne jest, aby upewnić się, że hamulce roweru są w dobrym stanie.

Podobnie jak w samochodzie, hamulce Twojego roweru są częścią kompletnego systemu obejmującego klocki hamulcowe, linki i mechanizm hamulcowy – w przypadku rowerów są to zwykle bębny lub zaciski.

Z przodu i z tyłu roweru znajduje się układ hamulcowy, który uruchamia się po naciśnięciu dźwigni hamulca.

Istnieją trzy podstawowe typy układów hamulcowych:

• szczękowe – najczęściej spotykane w większości tańszych modeli rowerów. Najczęściej jest to system v-brake.
• tarczowe – najczęściej w rowerach górskich.
• bębnowe – powszechnie stosowane w rowerach typu tandem lub rowerach używanych do przewożenia ładunku.
• torpedo – wykorzystywane w rowerach dziecięcych.

Klocki hamulcowe są ważnym elementem układu hamulcowego. Podobnie jak w Twoim samochodzie, te klocki mogą z czasem się zużywać, stając się mniej wydajne i niezawodne. W związku z tym ważne jest, aby sprawdzać i wymieniać je w razie potrzeby.

Układ hamulcowy w Twoim rowerze to jeden z obszarów, w którym nie chcesz iść na kompromis w kwestii jakości lub konserwacji, ponieważ od tego zależy Twoje bezpieczeństwo.

---

Oprócz elementów, które posiada każdy rower, możemy także wymienić elementy charakterystyczne dla poszczególnych typów jednośladów.

Bagażnik

Najczęściej demontowany element znajdujący się z tyłu roweru, który umożliwia przewożenie różnych rzeczy.

Zazwyczaj bagażniki są fundamentalne dla rowerów trekkingowych.

Damper

Jest tzw. amortyzator tylny. Moduł odpowiadający za amortyzację tylnego koła w rowerach górskich trail, enduro czy dh.

Błotniki

Niektóre rowery będą miały błotniki, umieszczone z przodu, z tyłu lub także z przodu. Pomagają one chronić przed błotem i brudem ochlapującym plecy lub twarz podczas jazdy .

Błotniki są częściej spotykane w rowerach typu trekking niż w rowerach wyczynowych, takich jak rowery szosowe lub górskie.